Akran Zorbalığı

DİKKAT! ÇOCUĞUNUZ AKRAN ZORBALIĞINA MARUZ KALIYOR OLABİLİR

Akran zorbalığı, akranların çoğunlukla okul ortamında bir birlerine fiziksel ya da sözel olarak şiddet uygulaması olarak tanımlanabilir. Genellikle bir ya da birden fazla öğrencinin kendinden daha güçsüz olan, kendini koruyamayacak durumda olan başka bir öğrenciyi ya da öğrencileri kurban olarak seçerek kasıtlı uyguladıkları zorbalık-şiddet içerikli davranışlar bütünüdür. Akran zorbalığının birden fazla çeşidi bulunmaktadır. Bunlar;

Fiziksel zorbalık: Vurma, itekleme, sarsma, ısırma, tükürme vb. davranışlardır.
Sözel zorbalık: Akranların, kurban olarak nitelendirebileceğimiz öğrencinin fiziksel özelliklerinden tutun da zihinsel özelliklerine kadar kusur ya da hatalı gördükleri her şey ile alay etmeleri, dalga geçmeleridir. Kurbana lakap takmak, küfür etmek, aşağılayıcı konuşmakta sözel zorbalık olarak adlandırılabilir.
Sosyal zorbalık: Kurban konumunda bulunan öğrencinin diğer arkadaş grupları tarafından dışlanması, oyunlara ve aktivitelere alınmaması şeklinde görülebilir.
Nesneler üzerinden zorbalık: Burada da dışlanan ve kurban olarak görülen öğrencinin eşyalarına zarar verme eğilimi gözlenmektedir. Bu şekilde nesneler üzerinden dışlanan öğrenciye zorbalık yapılmakta ve onun canını kasti olarak yakmaya çalışmaktadırlar.

Akran zorbalığı, yabancı ülkelerde oldukça sık karşılaşıldığı gibi bizim ülkemizde de giderek artmaktadır. Bu noktada hem eğitimcilerin, hem ailelerin konu hakkında bilgilendirilip, bilinçlendirilmesi oldukça büyük önem taşımaktadır. Akran zorbalığına maruz kalan bir çocuk, giderek içine kapanmaya başlar ve bu da depresyona sebebiyet verebilir. Çocukların oldukça acımasız bir şekilde maruz kaldıkları bu şiddet, onları eğitim hayatından soğutmaya, okulu bırakmaya hatta asosyal bireyler olmaya kadar tehdit eden oldukça tehlikeli bir risktir.

Çocuğunuzun akran zorbalığına maruz kaldığını nasıl anlarsınız?

Çocuğunuzun okula ısrarlı bir şekilde gitmek istemiyor oluşu en önemli ipuçlarından birisidir. Eğer her sabah okula gitmeyi reddediyor ise bu çocuğunuzun okulda geçirdiği vakti, arkadaşları ile olan ilişkilerini gözlemlemeye başlamanız gerektiğinin işaretidir.
Eğer çocuğunuz okuldan döndüğünde ağlıyor ise, sürekli olarak bir ya da birkaç isimden şikayet ediyor ise ya da bunların hiçbirini yapmıyor ancak çok fazla sessiz, içe kapanık ve mutsuz duruyor ise mutlaka bu konunun üzerine gitmeli ve sorunun kaynağı hakkında bilgi edinmelisiniz.
Çocuğunuzun okul başarısında ani bir düşme varsa ya da beklenmedik bir şekilde okula, derslere, sosyal aktivitelere karşı ilgisini kaybettiyse bu durumlarda da mutlaka dikkatli olmalı, sebebini sorgulamalısınız.
Normalden farklı olarak çocuğunuzda ani öfke patlamaları, ağlama krizleri meydana gelmeye başladıysa ya da tam tersi olarak aşırı sessizleşip, içine kapanıp sizden ve sosyal çevresinden uzaklaşmaya başladıysa bu durumlar da akran zorbalığının habercisi olabilir.
Yemek yeme alışkanlığı değiştiyse, iştahında aşırı artış / düşüş gözleniyorsa ya da alt ıslatma, tırnak yeme gibi farklı davranış bozuklukları gözlemlenmeye başladı ise mutlaka sebepleri araştırmalıdır.
En önemli ipuçlarından bir diğeri ise, çocuğunuzun fiziksel olarak açıklanamayan, yara izleri, morluklar, yanık izleri, kesikler vb. değişiklikler göstermesidir. Böyle bir durumla karşılaştığınızda da çocuğunuzun üzerine çok fazla gitmeden sebeplerini öğrenmelisiniz.

Akran zorbalığında en önemli nokta ailelerin çocuklarını gözlemlemesi ve yukarıda belirtmiş olduğumuz maddelerden herhangi bir kaçına denk geldiğinde ise mutlaka süreci dikkatle takip etmesi gerekmektedir. Genellikle, anne-babalar “Çocuktur yapar.”, “Arkadaşlar arasında böyle şeyler olabilir.”, “Üzülme yakında düzelir.” Düşünceleri ile olaya bakma eğilimindedirler. Ancak, akran zorbalığı hafife alınmayacak ve çocuğun kişilik gelişimini ve psikolojik durumunu derinden etkileyebilecek kadar önemli ve de ciddi bir konudur.

Bu noktada ebeveynler olarak yapmanız gerekenler;

Onları dinleyin, anlamaya çalışın ve en önemlisi suçlamayın.
Siz harekete geçmeden önce, ona neler yapabileceğini öğretin ve kendisinin yapmasını sağlayın. Böylelikle zaten güçsüz hisseden çocuğunuzu bir de siz onun yerine hareket ederek daha da güçsüz hissettirmemiş olursunuz.
Çocuğunuzu maruz kaldığı bu durum hakkında bilgilendirin. Bunun bir zorbalık olduğunu, bir problem olduğunu sadece onun değil herkesin yaşayabileceğini ona açıklayın.
Yaşadığı durumu küçümsemeyin ya da basite indirgemeyin! Akran zorbalığı, ciddi anlamda çocuğun kişisel gelişimini etkileyebilecek bir durumdur. Bu sebeple, çocuğunuzun içinde bulunduğu durumu ciddiye alın ve bunu ona hissettirin.