Somatizasyon Bozukluğu Nedir?
Somatizasyon bozukluğu, tıbbi olarak açıklanamayan fiziksel ya da bedensel yakınmaların görüldüğü psikiyatrik bir durumdur. Hastaların somatizasyon tanısı alabilmesi için yaşadıkları fiziksel yakınmaların ev, iş, sosyal ortamlarda da devam ediyor ve bu alanlardaki aktivitelerine engel oluyor olması gerekmektedir.
Somatizasyon semptomları şu şekildedir;
- Vücutta yanma hissi
- Sürekli yer değiştiren şiddetli ağrılar
- El ve bacaklarda kasılma
- Karın, mide ağrıları
- Vücudun çeşitli bölgelerine giren kramplar
- Yeme ve tat alma duyusunda bozulmalar
- Cinsel işlev bozuklukları
- Mide bulantısı, kusma, ishal
- Şiddetli göğüs ağrısı
Çoğu zaman somatizasyon bozukluğuna sahip hastalarda bu şikayetlerin ne zaman, ne şekilde ve nasıl başladığı bilinmez. Ancak somatizasyon bozukluğundan kaynaklanan acının, ağrının ve problemlerin gerçek olduğu bilinmektedir. Hastaların yaşadığı bu semptomlar pek çok başka hastalıkta da görüldüğünden öncelikli olarak detaylı bir tıbbi kontrolden geçerler. Yapılan testler sonucunda herhangi bir fiziksel rahatsızlık saptanmaz ise oklar yoğun bir şekilde somatizasyon bozukluğunu işaret eder. Bazı durumlarda ise, beyine acı, ağrı ve hoş olmayan hisleri ileten sinirlerde problem meydana gelmiş olabilir.
Somatizasyon bozukluğunun nedenleri nelerdir?
- Geçmişte ya da son dönemde yaşanan travmatik olaylar somatizasyon bozukluğuna neden olabilir. Çözülmemiş travmatik olaylar beyinde yoğun bir stres birikimine neden olur. Ve bu birikmiş stres sonucunda ise ortaya böyle bir rahatsızlık çıkabilmektedir. Yapılan araştırmalar da gösteriyor ki, somatizasyon tanısı almış kişilerinin %80’ninde çocukluk ya da ergenlik dönemine ait bir travma bulunmaktadır.
- Aşırı stres. Kişinin zihni stres faktörleri ile baş edemeyecek duruma geldiğinde bunu bedenin farklı noktalarına yönlendirir, bu durumda ortaya çıkan somatik rahatsızlıklar aslında beynimizin bizi strese karşı koruma yöntemi sayılabilir.
- Somatizasyon bozukluğu tanısı almış bireylerde yapılan psikiyatrik muayene sonucunda mutlaka altta yatan bir psikolojik rahatsızlığa rastlanır. Yani somatizasyon bozukluğu bir hastalık değil, başka bir rahatsızlığın semptomudur aslında.
- Kaygı bozukluğu. Somatizasyon bozukluğu yaşayan bireylerin beden duyumlarına normalden çok daha fazla kulak verdiğini görürüz. Kendi bedenine bu kadar çok odaklanmanın bir sonucu olarak ufak bir ağrıyı bile çok şiddetli bir şekilde hissetmelerine neden olur.
- Depresyon. Depresyon dönemindeki bir birey, sürekli içe kapanık ve kendini dinler durumda olacaktır. Bunun bir sonucu olarakta yeniden kendi bedenlerine olan hassasiyetleri artacak, beden duyumları artacak ve hissedilen ağrılar ile ilgili olarak şiddetli kaygılar hissedeceklerdir.
Somatizasyon bozukluğu tedavisinde en önemli noktalardan birisi altta yatan ve bu bozukluğa neden olan etkenleri bulabilmektir. Temelde varolan sorunlar saptanmadığı sürece bir tedavi uygulanması mümkün olmayacaktır. Çoğu hastada altta yatan bir travma ya da psikolojik başka bir rahatsızlık ise, bunlar tedavi edildiğinde somatizasyonun da otomatik olarak ortadan kalktığı görülmüştür. Tedavi sürecinde amaçlanan, kişinin yaşam kalitesini arttırmak ve normal bir yaşam sürebilmesi için yardımcı olmaktır. Çoğu durumda ilaç tedavisi uygulanmasa da bazı durumlarda gerekli görülebilir. Ağırlıklı olarak uygulanan tedavi yöntemi ise, bilişsel-davranışçı psikoterapi yöntemidir. Bu yöntemle kişinin yaşadığı negatif düşünceler belirlenir ve bunların olumlular ile yer değiştirmesi sağlanır. Böylece yanlış düşünce kalıplarının yerini doğruları alır ve bu da hastanın yaşadığı somatik semptomların ortadan kalmasına yardımcı olur.
